Zonder genade van Renate Dorrestein

Mijn persoonlijke reactie

Mijn eerste reactie na het lezen was: Een mooi en goed verhaal. Wel erg ver gezocht. Tegelijkertijd dacht ik ook: Wat een mooi einde.

Het was spannend en als je dacht dat het niet erger kon, werd het toch nog even wat erger. Het is misschien egoïstisch, maar dat leest wel goed door.

Mijn leeservaring

Het verhaal begint al heel dramatisch en eigenlijk gaat het vanaf dat moment alleen nog maar slechter. Toch is er niet alleen maar ellende in het boek. Dat komt door de flashbacks die gaan over de gelukkige momentjes voor de dood van Jem.  Dat vind ik heel knap geschreven, want eigenlijk komt er alleen maar ellende voor in het boek en op deze manier blijft het ook nog leuk om te lezen.

Je leert de personen door het boek heen steeds beter kennen. Je krijgt gewoon het idee dat ze echt bestaan.  Je begrijpt ze steeds beter en daardoor wordt het heel realistisch en krijg je letterlijk medelijden met het boek.

Door de terugblikken wordt de spanning in het verhaal goed opgebouwd en het verhaal loopt vloeiend in elkaar over. De flashbacks die worden verteld, horen ook bij de momenten van het nu in het boek.  De terugblikken zijn soms wel wat langdradig. Er had misschien wel wat meer aandacht besteedt mogen worden aan ‘’het nu’’.

Phinus werkt bij Jumbo. Het instituut waar ze de nieuwste bordspelletjes bedenken. Het was voor Phinus een grote passie die hij ook over probeerde te brengen aan de kleine Jem. Op het einde van het boek zit Phinus tot over zijn oren in de problemen. Natuurlijk komt er op dat moment weer een terugblik tussendoor dat gaat over hoe hij in zijn jeugd de spelletjes speelde met zijn tantes. Ondertussen hoort hij in zijn hoofd de voor hem zo bekende spelregels.

‘’sla een beurt over.’’ ; ‘’ga drie stappen terug.’’

En uiteindelijk: ‘’Ga terug naar start.’’

En dan begint Phinus eindelijk echt met het rouwen om zijn zoon. Ik vind dat een prachtig einde. Hij geeft op dat moment eigenlijk voor de eerste keer toe aan Franka, die nog midden in het rouwproces zit en vindt dat Phinus ook moet rouwen. Phinus vind in de rest van het boek echter dat ze maar gewoon verder moeten leven en dat hij moet zorgen voor Franka. Hij stort zich in andere dingen.  Ik vind het einde mooi omdat de passie van Phinus zo wordt gecombineerd met zijn uiteindelijke overgave. Phinus is letterlijk het einde zoek en maakt dus letterlijk een nieuw begin. Net als in het spelletje, maar dan in de realiteit. Hij ziet op dat moment de link.

Toch is het einde ook een open einde.

Gaat Sanne echt abortus plegen? Komen Franka en Phinus ooit weer bij elkaar? Hoe loopt het af met Phinus in de cel? Oftewel een mooi maar zeer spannend einde.                                                                              Het taalgebruik in het boek is zeer goed te doen. Geen moeilijke woorden, geen moeilijke zinnen en het verhaal is sterk opgebouwd waardoor het lekker doorleest.

Het is een mooi verhaal, maar door alle drama die er steeds bij komt, wordt je zelf ook een  beetje hopeloos. Ik had het op een gegeven moment al opgegeven en me erbij neergelegd dat het verhaal gewoon niet meer goed zou aflopen. Het verhaal is heel realistisch beschreven en je kan je ook goed inleven, maar het wordt toch minder realistisch als het zo hopeloos blijft.                                                            Het is ook best frustrerend dat Phinus en Franka zo om elkaar heen leven en dat ze elkaar niet begrijpen. In plaats van dat ze allebei willen dat het goed komt, maken ze elkaar alleen maar bozer.

Verdiepen in Phinus

Ik heb ervoor gekozen om me te verdiepen in Phinus omdat zijn rouwproces vrij apart is. Er is natuurlijk niet een goede manier om te rouwen, maar Phinus verdringt zijn verdriet en dat helpt het verwerken uiteindelijk niet bepaald.

Na de dood van Jem wil Phinus alles eigenlijk weer zo snel mogelijk normaal zijn gangetje laten gaan. Het werkt alleen niet zoals hij hoopt. Zijn vrouw Franka raakt erg geïrriteerd en gestrest omdat haar man niet genoeg meeleeft met haar verlies.

Phinus werkt zich ook in allerlei vervelende en onhandige situaties. Pas als alles is misgegaan, begint hij pas echt met het rouwen. Als het toch niet erger dan, dan kan er ook nog wel een rouwproces van nota bene zijn eigen zoon bij. Dit vind ik vrij vreemd, dus ik wil mij meer verdiepen in zijn daden en gevoelens om er een duidelijker beeld van te krijgen.

 Franka is de hele dag verdrietig en is erg bezig met de dood van Jem, Phinus eigenlijk ook, maar hij geeft dat niet toe. Hij stort zich in andere dingen.

 De feiten op een rijtje:

·      Terwijl Franka bezig is met een mooie grafsteen, is Phinus alleen maar bezig met de straf van de dader. Die wil hij zo hoog en zo zwaar mogelijk. De straf vindt Phinus niet hoog genoeg. Hij gaat in hoger beroep en de straf wordt alleen maar lager. Dat is een bittere tegenvaller. (hij stort zich dus in het strafproces en dat valt uiteindelijk erg tegen.)

·      Phinus en Franka gaan een weekendje weg. Ze krijgen ruzie. Franka loopt boos weg en twee meisjes vallen haar een beetje lastig. Phinus reageert zwaar overdreven en slaat de twee meisjes bont en blauw. Het loopt allemaal heel erg uit de hand en de boosheid van Franka wordt alleen maar erger. Nog een enorme tegenvaller voor Phinus. (Phinus reageert hier zijn verdriet af op twee meisjes, maar maakt zijn eigen ellende alleen maar groter)

·      Phinus en Franka gaan voor het eerst samen kijken op de begraafplaats. Phinus heeft daarvoor nog nooit gekeken bij het graf van zijn zoon. Het valt hem allemaal veel te zwaar en om zijn emoties af te reageren, doet hij het met het toenmalige vriendinnetje van Jem die hij daar toevallig tegenkomt als hij weer boos van Franka is weggelopen.

Dat Phinus de hele tijd zijn verdriet uit in woede en dat afreageert op Franka is natuurlijk ook een groot teken dat hij de dood van Jem gewoon niet kan hendelen.

Maar waarom doet Phinus zo raar?

Phinus heeft zelf nooit kinderen gehad. Hij vond dat op zich niet erg, maar hij had Jem. Toen Jem dood was is hij zich vast onbewust gaan beseffen dat zijn genen nooit zullen worden doorgegeven. Franka is heeft namelijk baarmoederhalskanker gehad en is onvruchtbaar geworden. Omdat het boek vooral vanuit Phinus beschreven wordt en hij dit soort pijnlijke gevoelens verdringt, merk je eerst niet dat hij dit zo erg vindt.

Nog een verklaring is, is dat Phinus gewoon moeilijk zijn verdriet toegeeft. In het boek lees je over een terugblik waarin hij op voetbal zit, maar eigenlijk gepest wordt. Phinus vindt voetbal helemaal niet leuk, maar dat durft hij niet toe te geven. Dit zie je terug in het verwerken van Jems dood. Phinus praat er niet over en wil eigenlijk doen alsof er niets aan de hand is.

Evaluatie

Ik vind dat dik boek een heel goed beeld weergeeft van hoe het moet zijn als je een kind verliest. Hoe heftig dat moet zijn en hoe het mensen kan veranderen. Ik hoop dat het nog goed komt tussen Franka en Phinus want ik denk dat ze elkaar hard nodig zullen hebben.

Het boek is makkelijk om te lezen. Geen moeilijke woorden of lange zinnen. Door soms in de terugblikken en dan weer in ‘het nu’ te lezen, geeft een spannend effect. Je moet blijven opletten.

Phinus kan het niet verwerken en doet daardoor allemaal rare dingen. Hij maakt het verwerken voor zichzelf alleen maar moeilijker.

Om alles even kort samen te vatten. Het is een mooi en droevig boek wat goed doorleest. Als je er lekker in zit, roept het gewoon frustraties bij je op en zou je gewoon ook zelf in het boek willen zitten om Franka en Phinus te vertellen dat ze een keer naar elkaar moeten luisteren.  Het einde van het boek roept gemengde gevoelens op. Ik was blij dat Phinus eindelijk toegaf aan zijn verdriet, maar ondertussen zit hij wel tot over zijn oren in de problemen.

Samenvatting: http://www.scholieren.com/boekverslagen/8650

Informatie over Renate Dorrestein: http://www.boekentaal.info/id32.htm

Recensie: http://www.boekentaal.info/id120.htm